راهنمای ساخت محصولات رزین اپوکسی با استفاده از قالب سیلیکونی

نوشته شده توسط

در تاریخ 18/07/2025

قالب‌های سیلیکونی، ابزارهایی جادویی برای خلق آثار رزینی بینقص هستند. اما رمز موفقیت در استفاده درست از آنها نهفته است. در این مقاله، شما را گام‌به‌گام با تکنیک‌های حرفه‌ای آشنا می‌کنیم تا از اولین تجربه تا تولید انبوه، نتایجی حیرت‌انگیز خلق کنید.

گام اول: انتخاب قالب سیلیکونی ایده‌آل

انتخاب قالب مناسب، سنگ بنای کار است. برای طرح‌های پیچیده مانند جواهرات یا مجسمه‌های ظریف، قالب‌های با دانسیته متوسظ مانند شر 20 (shore 20) توصیه می‌شود چرا که کوچکترین جزئیات را منتقل می‌کنند. برای اطلاع از انواع سیلیکون و انتخاب سیلیکون مناسب قالب گیری میتوانید به مقاله " انواع سیلیکون و کاربردهای آن" مراجعه نمایید. اگر قصد ساخت قطعات بزرگ مانند میزهای رزینی دارید، به سراغ قالب‌های ضخیم‌دیوار (بالای ۵ میلی‌متر) بروید تا از تاب‌برداشتن جلوگیری شود. نکته کلیدی دیگر، خاصیت آزادسازی خودکار قالب است که جداکردن محصول را بدون آسیب ممکن می‌سازد.

گام دوم: آماده‌سازی هوشمندانه قالب

پیش از ریختن رزین، این سه اقدام را فراموش نکنید:
۱. پاکسازی سطح: با دستمال ضدپرز آغشته به الکل ایزوپروپیل ۹۹%، تمام گردوغبار و چربی را از سطح قالب پاک کنید. حتی ذرات نامرئی نیز می‌توانند کیفیت نهایی را تخریب کنند.
۲. روغن‌کاری هدفمند: برای قالب‌های مرغوب معمولاً نیاز نیست، اما در طرح‌های فوق‌پیچیده، یک لایه نازک اسپری آزادکننده سیلیکونی معجزه می‌کند. قالب های دیاملد به دلیل استفاده از سیلیکون مرغوب و سطح کاملا صاف و نبود هیچگونه حباب در سطح و داخل قالب به راحتی از نمونه جدا میشوند و به طور معمول نیازی به استفاده از اسپری های جدا کننده نیست. اما استفاده از این اسپری میتواند به افزایش طول عمر قالب کمک کند. با مراجه به بخش " قالب محصولات رزین دکوری و سنگ مصنوعی" و یا "قالب لوازم زینتی و جواهرات رزینی" میتوانید تنوع گسترده از انواع قالب های مناسب برای تولید محصولات رزینی را مشاهده فرمایید و با تهیه قالب مورد علاقه تان، محصولات هنریتان را خلق کنید.
۳. ثابت‌سازی: قالب را روی سطح کاملاً صاف قرار دهید و با نوارهای مخصوص یا وزنه‌های کوچک از جابجایی آن حین کار جلوگیری کنید

گام سوم: ریختن رزین با تکنیک‌های حرفه‌ای

ترکیب صحیح رزین اولین راز موفقیت است:

نسبت رزین به هاردنر را دقیقاً مطابق دستور سازنده رعایت کنید.
مواد را به‌آرامی و با همزن با سرعت پایین ۳ تا ۴ دقیقه مخلوط کنید تا حباب تشکیل نشود.
پس از همزدن، اجازه دهید مخلوط ۵ تا ۱۰ دقیقه استراحت کند تا حباب‌های ریز به سطح بیایند.

در ریختن رزین این نکات طلایی را دنبال کنید:

مخلوط را از ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متری به‌آرامی در قالب بریزید. این کار از گیرکردن حباب‌های هوا جلوگیری می‌کند.
برای قطعات ضخیم‌تر از ۳ سانتی‌متر، رزین را در دو یا سه لایه بریزید. پس از نیم‌سخت شدن هر لایه (حالت ژله‌ای)، لایه بعدی را اضافه کنید.

حباب‌زدایی حرفه‌ای:

پس از ریختن، با فندک حباب‌گیر (با فاصله ۱۰ سانتی‌متری) سطح را سریعاً عبور دهید.
برای قطعات حساس، دستگاه خلأ یا اتوکلاو صنعتی بهترین نتیجه را می‌دهد.

برای آشنایی بیشتر با اصول و روش های حباب زدایی سیلیکون و انواع رزین میتوانید به مقاله "آموزش حباب زدایی رزین و نحوه استفاده از دستگاه خلا" مراجعه کنید.

گام چهارم: زمان‌بندی دقیق خشک‌شدن

زمان خشک شدن یا زمان پخت (cure time) قطعات تولید شده با رزین اپوکسی بسته به ابعاد قطعه میتواند متفاوت باشد. قطعات کوچک و نازک را حدودا پس از 12 تا 24 ساعت میتوان از قالب خارج نمود اما پخت کامل این قطعات حدود 48 ساعت زمان نیاز دارد. برای قطعات بزرگتر این زمانبندی متفاوت است. قطعات بزرگ را پس از 24 تا 48 میتوان از قالب خارج نمود. پخت کامل آن ها نیز حدود 72 ساعت زمان نیاز دارد.

نکته حیاتی: دمای محیط را بین ۲۲ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد نگه دارید. دمای پایین‌تر باعث کدر شدن رزین می‌شود! هرگز پیش از موعد قالب را خم نکنید؛ این کار تاب‌خوردگی دائمی ایجاد می‌کند.

گام پنجم: جداسازی اصولی محصول

قالب را به‌آرامی از لبه‌ها بکشید و از فشار دادن مرکز آن خودداری کنید. از اجسام تیز و برنده برای جداسازی محصول از قالب استفاده نکنید. اینکار به قالب آسیب میزند و عمر و کیفیت قالب را کاهش میدهد.
اگر قطعه به دیواره‌ها چسبید، قالب را ۱۰ دقیقه در فریزر قرار دهید. انقباض سیلیکون، جداسازی را آسان می‌کند.
پس از خارج‌سازی، محصول و قالب را با آب ولرم و صابون غیرقلیایی بشویید.

نحوه جداسازی قطعه از قالب با توجه به نوع و شکل قالب میتواند متفاوت باشد. در قالب هایی که دارای دیواره های نازک هستند قطعه بدون نیاز به ایجاد برش و پارگی در قالب خارج میشود. در قالب هایی که دارای دیواره های ضخیم هستند معمولا قطعه با ایجاد یک برش در دیواره قالب خارج میشود و سپس برای استفاده مجدد دیواره برش خورده کنار یکدیگر قرار گرفته و به وسیله نوار چسب و یا کش ثابت نگه داشته میشود.

🌟 نگهداری طولانی‌مدت از قالب‌ها

عمر قالب‌های سیلیکونی به مراقبت شما بستگی دارد:

پس از هر بار استفاده، با آب ولرم و صابون ملایم شستشو دهید.
روی سطح صاف و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.
هرگز قالب‌ها را روی هم قرار ندهید تا شکل اولیه تغییر نکند.
با مشاهده فرسودگی لبه‌ها، آن را با چسب سیلیکونی پلاتین‌کیور یا ترکیب سیلیکون و هاردنر ترمیم کنید.

🌟 پیشنهاد طلایی برای نتایج حرفه‌ای

قالب‌ها را پیش از استفاده ۲۴ ساعت در محیط کار قرار دهید تا با دمای اتاق سازگار شوند.
در محیط‌های خشک از دستگاه رطوبت‌ساز استفاده کنید؛ رطوبت ۵۰٪ از چسبندگی ذرات گردوغبار جلوگیری می‌کند.
برای طرح‌های ظریف، رزین با ویسکوزیته پایین انتخاب کنید تا جزئیات بهتر ثبت شوند.
در صورت امکان پس از ۵۰ بار استفاده، قالب را بازنشسته کنید؛ سیلیکون قدیمی انعطاف خود را از دست می‌دهد.